Beter werken begint bij je persoonlijke kernwaarden

Waarom zeg je het ene moment enthousiast “komt goed!” en voel je je het volgende moment totaal leeggezogen na een simpele taak? Het heeft vaak minder te maken met wát je doet, en alles met of het bij je past. Je persoonlijke kernwaarden spelen daarin een grotere rol dan je misschien denkt. Die onzichtbare leidraad in je werk bepaalt ongemerkt waar jij energie van krijgt, wanneer je op je strepen gaat staan en waarom sommige keuzes wél goed voelen en andere juist niet. In dit artikel lees je hoe je jouw kernwaarden ontdekt, waarom ze zo belangrijk zijn voor je werkgeluk en hoe je ze inzet om met meer rust en zelfvertrouwen je werk te doen.

Wat zijn persoonlijke kernwaarden?

Persoonlijke kernwaarden zijn de dingen die jij écht belangrijk vindt in je werk en leven. Ze geven richting aan wat je doet, bepalen waar je voor staat en helpen je bij het maken van keuzes. Denk aan dingen als vrijheid, eerlijkheid, loyaliteit, groei, structuur of samenwerking.

Iedereen heeft zijn eigen mix van kernwaarden. Die zijn ontstaan door je opvoeding, je ervaringen en wat jij belangrijk bent gaan vinden. Ze veranderen meestal niet snel, en vormen eigenlijk je persoonlijke kompas.

Waarom zijn kernwaarden belangrijk bij het maken van keuzes?

Als je keuzes maakt die aansluiten bij jouw kernwaarden, voelt dat vaak goed. Je krijgt er energie van en hebt het gevoel dat je op de juiste weg zit. Maar als je iets doet wat botst met jouw waarden, voel je dat ook meteen: onrust, frustratie of twijfel.

Een voorbeeld: stel dat jij structuur heel belangrijk vindt. Dan is het lastig om te werken in een team zonder duidelijke afspraken of prioriteiten. Of je vindt eerlijkheid belangrijk, maar wordt steeds gevraagd om informatie achter te houden. Dat schuurt.

Door je bewust te zijn van je kernwaarden, kun je keuzes maken die beter bij je passen. En dat scheelt een hoop gedoe.

Hoe ontdek je jouw persoonlijke kernwaarden?

Tijd voor een beetje zelfonderzoek. Met deze drie stappen ontdek je jouw kernwaarden:

Stap 1: Kies uit een kernwaardenlijst

Voordat je aan de slag gaat met jouw eigen kernwaarden, is het handig om even wat inspiratie op te doen. Er zijn namelijk een paar waarden die vaak terugkomen in gesprekken over werk, persoonlijke ontwikkeling en coaching. Denk bijvoorbeeld aan:

• eerlijkheid, vrijheid, betrouwbaarheid, groei, respect, creativiteit, verantwoordelijkheid, structuur, autonomie, loyaliteit, zorgzaamheid, balans, samenwerking, ambitie, dienstbaarheid, rechtvaardigheid, veiligheid, humor, flexibiliteit, vertrouwen, daadkracht, discipline, openheid, geduld, resultaatgerichtheid, vriendelijkheid, positiviteit, integriteit, leergierigheid, rust, empathie, innovatie, zingeving, toewijding, dankbaarheid, doelgerichtheid, zelfstandigheid, doorzettingsvermogen, trouw, harmonie en eenvoud.

Kijk rustig even rond en kies er zo’n 15 uit waarvan jij denkt: ja, dat past echt bij mij.

Stap 2: Breng terug naar je top 5

Van die 15 kies je de vijf die voor jou echt onmisbaar zijn. De dingen waar je niet op wilt inleveren.

Tip: kijk eens naar beslissingen waar je achteraf blij van werd. Welke waarden zaten daarachter?

Stap 3: Koppel ze aan situaties

Denk terug aan momenten waarop je trots, blij of juist gefrustreerd was. Wat zegt dat over jouw waarden? Misschien voelde je je top na een dag waarop je collega’s echt kon helpen (dienstbaarheid). Of juist opgejaagd als iemand constant op je vingers keek (autonomie).

Voorbeelden van persoonlijke kernwaarden in je werk

Stel: je kernwaarde is ‘respect’. Dan kun je het lastig vinden als collega’s negatief praten over anderen. Als je die waarde herkent, kun je makkelijker kiezen wat je daarmee wilt doen – je uitspreken, of het gesprek een andere kant op sturen.

Of neem ‘verantwoordelijkheid’: jij vindt het belangrijk om je afspraken na te komen. Dat betekent dat je dingen op tijd communiceert, ook als iets even niet lukt. Je kernwaarden zie je dus terug in hoe je werkt, communiceert en samenwerkt.

Valkuilen en misverstanden

Je kernwaarden leren kennen is superwaardevol, maar er zijn ook wat valkuilen:

• Je kiest wat hoort, niet wat jij voelt. Het is verleidelijk om ‘mooie’ waarden te kiezen zoals ambitie of eerlijkheid, maar ze moeten echt bij jou passen.
• Je waarden botsen met die van je organisatie. Dat mag, maar wees je er bewust van. Jij hecht bijvoorbeeld aan rust en balans, terwijl je team altijd op volle snelheid doorraast.
• Je past je waarden te veel aan. Natuurlijk veranderen dingen met de tijd, maar als je steeds over je grenzen gaat, is dat een signaal om even stil te staan.

Leven en werken in lijn met je waarden

Als je weet wat je belangrijk vindt, wordt het een stuk makkelijker om keuzes te maken. Je zegt vaker vol overtuiging ‘ja’ of juist ‘nee’, stelt beter grenzen en houdt energie over. Je merkt dat je met meer rust en zekerheid werkt.

Begin klein. Schrijf jouw vijf belangrijkste kernwaarden op en kijk eens naar de keuzes die je de afgelopen maand hebt gemaakt. Waar voelde het goed? Waar liep het juist niet lekker? En wat zegt dat over jouw waarden?

Gebruik je kernwaarden dan als leidraad bij het bepalen van je doelen, het kiezen van een cursus of zelfs bij het zoeken naar een nieuwe baan. Wil je hulp bij het ontdekken van jouw waarden? Dan kun je ook deze gratis test doen: Persoonlijke waarden test van 123test.