Als je vindt dat de titel van dit stukje niet klopt, heb je gelijk. Er zit namelijk iets dubbels in, net zoals bij het pleonasme: rood bloed, ronde cirkel enz. Maar nu gaat het niet over een pleonasme, maar over een tautologie: maar en echter.
Het zal je vast weleens opgevallen zijn dat sommige mensen wel heel vaak hetzelfde woord gebruiken. Een woord dat eigenlijk geen of bijna geen zin heeft. ‘Eigenlijk’? Dat was meteen al een voorbeeld van wat ik bedoel, namelijk stopwoorden: betekenisloze woorden of zinswendingen die iemand opvallend vaak gebruikt.
Voor het geval je denkt dat taal altijd duidelijk, ondubbelzinnig is, moet ik je teleurstellen. Heel veel taaluitingen zijn dat wel, maar het gaat lang niet altijd op. Het eigenaardige van bepaalde woorden of uitdrukkingen herken je misschien niet helemaal of helemaal niet omdat ze zoveel worden gebruikt en daardoor ingeburgerd zijn geraakt. Een paar voorbeelden zijn houten damstenen, zilveren oorijzer en bierviltje. Je staat er niet bij stil dat dit niet klopt.
In het bekende kinderversje Leentje leerde Lotje lopen langs de Lange Lindelaan valt het direct op dat elk woord (behalve het lidwoord ‘de’) met dezelfde letter begint, namelijk met de l. Leentje leerde Lotje lopen is een mooi voorbeeld van de stijlfiguur alliteratie. Er is sprake van alliteratie als de eerste medeklinkers van twee of meer woorden gelijk zijn.
Reorganisatie, extra reistijd en vomeren lijken niets met elkaar te maken te hebben, maar er zijn wel overeenkomsten. Ze noemen alle drie een enigszins negatieve zaak op een minder nare manier.
Waarschijnlijk vind je taal heel belangrijk. Taal is natuurlijk een serieuze zaak, maar er zitten ook leukere kanten aan. Peter van der Horst heeft daar een boek over geschreven: Taaleigenaardigheden. Onze taal – leuk en leerzaam. Het gaat niet om flauwe, dubbelzinnige woordgrapjes, maar om allerlei wat luchtiger onderwerpen. In deze reeks artikelen wil hij daar graag iets over kwijt. Deze keer over palindromen.
Elton John, David Bowie, Marilyn Monroe. Namen die je hoogstwaarschijnlijk kent. En Reginald Dwight, David Jones en Norma Baker? Die zullen je niet veel zeggen. Het grappige is dat het om dezelfde personen gaat. De tweede serie van drie geeft hun werkelijke naam. We hebben het hier over pseudoniemen.
Waarschijnlijk vind je taal heel belangrijk. Taal is natuurlijk een serieuze zaak, maar er zitten ook leukere kanten aan. Peter van der Horst heeft daar een boek over geschreven: Taaleigenaardigheden. Onze taal – leuk en leerzaam. Het gaat niet om flauwe, dubbelzinnige woordgrapjes, maar om allerlei wat luchtiger onderwerpen. In deze reeks artikelen wil hij daar graag iets over kwijt. Deze keer over de paradox.
Gebruik liever korte woorden dan lange! Dat advies komt je vast bekend voor. In opleidingen en taaladviesboeken wordt altijd geadviseerd om lange woorden te vermijden. Een goede raad? Ja, in principe wel, maar het is toch wel iets genuanceerder.
De vorige keer ging het over pleonasmen, zoals rood bloed, groen gras en verzoeken … te willen. Pleonasmen worden soms verward met contaminaties. In dit blog legt Peter van der Horst het verschil uit.
Volg ons